Patrząc na pomnik, który znajduje się przy wejściu do Urzędu Gminy w Choceniu wiele osób zastanawia się jaka historia wiąże się z tym kamieniem. Pytania mnożą się kiedy widzimy datę 11 listopada 1935 r., i nie jest to pomyłka. Dlatego zapraszamy do lektury, wszystko się wyjaśni po przeczytaniu 2 scanów:
W ramach prac nad ustaleniem herbu gminy Choceń z lutego/kwietnia 2011 r., powstało opracowanie historyczne w wykonaniu Pana Tomasza Wąsika, w którym możemy odnaleźć:
- Dzieje i przynależność administracyjną Gminy Choceń.
- Dzieje Chocenia.
w załączeniu scan przygotowanego materiału. Miłej lektury.
Obszar gminy związany jest historycznie z Kujawami, które wyodrębniły się w osobne księstwo w 1194 r., początkowo ze stolicą we Włocławku, następnie w Inowrocławiu. W wyniku rozbicia dzielnicowego na przełomie XII/XIII w., ziemie te znalazły się pod panowaniem Władysława Łokietka. Wiek XIII i początek wieku XIV to okres rozwoju regionu, a także okres licznych niepokojów wewnętrznych i zewnętrznych, w dużym stopniu związanych z osiedlonymi w Ziemi Chełmińskiej Krzyżakami. Konflikty z Krzyżakami doprowadziły do wojny polsko-krzyżackiej w latach 1327-1332, w wyniku której doszło do przejściowego opanowania Kujaw przez Krzyżaków, przy jednoczesnym totalnym zniszczeniu całej prowincji. Kujawy powróciły do Korony dopiero w wyniku pokoju. Druga połowa XIV w. była okresem nie tylko likwidacji zniszczeń wojennych lecz i szybkiego rozwoju społeczno- ekonomicznego całego obszaru.
Podczas I wojny światowej obszar gminy stał się terenem walk niemiecko-rosyjskich. W dniach od 11 do 13 listopada 1914 r. częściowo na obszarze Gminy Choceń toczyła się tzw. Bitwa Włocławska. Stanowiła ona fragment ofensywy 9. Armii niemieckiej dowodzonej przez gen. kaw. Augusta von Mackensena, która z rejonu Torunia, na zachód od Lubrańca i Jeziora Gopło dążyła do zniszczenia stacjonującego w rejonie Włocławka rosyjskiego V Korpusu Strzelców Syberyjskich (dowódca – gen. piech. Leon Sidorin). W przeddzień rozpoczęcia bitwy prowizoryczną linię obrony od Wichrowic do Chocenia stworzyły oddziały 50. Dywizji Piechoty, której lewe skrzydło w bagnistym i pokrytym jeziorami rejonie Chocenia zabezpieczał pułk kozaków astrachańskich ze Zbiorczej Dywizji Kawalerii gen. Kaznakowa. Około południa dnia 12 listopada w rejonie miejscowości Borzymie doszło do boju spotkaniowego, w którym kawalerzyści z niemieckiej 33. Brygady Kawalerii (9. i 13. pułki dragonów) z 6. Dywizji Kawalerii gen. kaw. Egona hr. von Schmettowa, próbowali szarżować na cofające się kolumny piechoty rosyjskiej należącej do 50. Dywizji Piechoty. Szarża prowadzona w niedogodnym terenie załamała się w ogniu Rosjan. 24 sierpnia 1915 r. terytorium gminy wraz z powiatem włocławskim weszło w skład Generał-Gubernatorstwa Warszawskiego i włocławskiej guberni wojennej. Od 5 listopada 1916 r. gmina znalazła się na obszarze tzw. Królestwa Polskiego w granicach powiatu włocławskiego, powstałego z połączenia powiatu włocławskiego i nieszawskiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. funkcja ośrodka gminy powróciła do Chocenia.
Ważnym wydarzeniem dla gminy było postawienie w roku 1935, przed szkołą podstawową głazu jako hołdu dla bohaterów walczących o niepodległość Polski w czasie I wojny światowej. Kiedy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa mieszkańcy postanowili kamień ocalić i zakopali go. Przypadek sprawił, że głaz odnaleziono w 1970 roku podczas prac przy doprowadzaniu wody. Obecnie okazały i piękny kamień zyskał sobie zasłużone miejsce w historii całej gminy i środowiska. Napis umieszczony na kamieniu brzmi: „ CZEŚĆ PAMIĘCI POLEGŁYM ZA WOLNOŚĆ OJCZYZNY 11. XI.1935”.
Obok głazu umiejscowiono pomnik poświęcony poległym żołnierzom w czasie bitwy pod Szczytnem 61 pułku piechoty z okresu Wojny Obronnej w 1939 r., to obchody ważnego, choć mało znanego epizodu największej w kampanii wrześniowej bitwy nad Bzurą, który jednak tworzy historię Gminy Choceń.
Ważnym wydarzeniem dla gminy było postawienie w roku 1935, przed szkołą podstawową głazu jako hołdu dla bohaterów walczących o niepodległość Polski w czasie I wojny światowej. Kiedy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa mieszkańcy postanowili kamień ocalić i zakopali go. Przypadek sprawił, że głaz odnaleziono w 1970 roku podczas prac przy doprowadzaniu wody. Obecnie okazały i piękny kamień zyskał sobie zasłużone miejsce w historii całej gminy i środowiska. Napis umieszczony na kamieniu brzmi: „ CZEŚĆ PAMIĘCI POLEGŁYM ZA WOLNOŚĆ OJCZYZNY 11. XI.1935”.
Obok głazu umiejscowiono pomnik poświęcony poległym żołnierzom w czasie bitwy pod Szczytnem 61 pułku piechoty z okresu Wojny Obronnej w 1939 r., to obchody ważnego, choć mało znanego epizodu największej w kampanii wrześniowej bitwy nad Bzurą, który jednak tworzy historię Gminy Choceń.
